Nowe zasady poboru podatku u źródła (WHT) w Polsce

1. Ograniczenie możliwości stosowania preferencji podatkowych przy wypłacie należności

Nową zasadą ogólną dla płatności objętych podatkiem u źródła (m.in. dywidendy, należności licencyjne, wynagrodzenie za usługi zarządzania, doradcze, reklamowe, prawne itp.) będzie stosowanie zwolnień lub preferencyjnych stawek dopiero po uprzednim potrąceniu i wpłacie podatku do odpowiedniego organu według wyższych stawek ustawowych (tj. 19 lub 20%). Stosowanie zwolnień lub stawek preferencyjnych już w momencie wypłaty, (czyli zasady dotychczasowe) będzie możliwe w następujących przypadkach:

• wypłaty na rzecz tego samego kontrahenta w danym roku nie przekraczają 2 mln zł rocznie (kwota łączna) lub
• dokonujący płatności złoży oświadczenie o przeprowadzeniu weryfikacji warunków stosowania zwolnień / obniżonych stawek podatku lub
• właściwy organ wyda opinię o możliwości stosowania zwolnień lub obniżonych stawek.

2. Weryfikacja warunków stosowania zwolnień

Wydaje się, że najczęstszym zadaniem, przed którym staną podatnicy będzie dokonanie weryfikacji warunków stosowania zwolnień, czy obniżonych stawek podatkowych. Weryfikacja taka, jest w świetle przepisów obowiązkowa nawet, jeśli płatności na rzecz jednego kontrahenta w roku podatkowym nie przekraczają 2 mln. zł.

Wydaje się, że oprócz warunków formalnych takich jak np. posiadanie ważnych certyfikatów rezydencji czy wymaganych przez przepisy oświadczeń, weryfikacja powinna się również odnosić się również, w szczególności w zależności od brzmienia przepisów adekwatnej umowy międzynarodowej, do statusu odbiorcy płatności i uznania go za tzw. rzeczywistego właściciela / odbiorcę płatności (beneficial owner), a nawet rynkowej wysokości dokonywanych wypłat. Zgodnie z przepisami weryfikacja powinna uwzględniać charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez odbiorcę płatności.

W przypadku wypłat przekraczających wskazany limit przeprowadzenie weryfikacji jest poświadczane złożeniem przez płatnika oświadczenia. Dokument ten musi być podpisany przez wszystkich członków zarządu (w przypadku spółek kapitałowych) osobno dla poszczególnych odbiorców. Wyłączono możliwość ustanowienia pełnomocnika w tej sprawie. Z uwagi na krótki okres obowiązywania raz złożonego oświadczenia, dalsze wypłaty na rzecz tego samego podmiotu będą generalnie wymagały złożenia kolejnych oświadczeń.

3. Opinia o możliwości zastosowania zwolnienia lub stawki preferencyjnej

Opinia o możliwości zastosowania korzystniejszej regulacji wydawana jest przez organy podatkowe na wniosek podatnika albo płatnika, przez urząd właściwy dla tych podmiotów, w terminie 6 miesięcy od złożenia wniosku. Jej zastosowanie zostało ograniczone jedynie do wypłat z tytułu dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych. Wyłączenia przedmiotowe z zakresu zastosowania opinii powodują, że konieczne może być wydzielanie z dokonywanych płatności tych związanych z czynnościami nieobjętymi opinią. Otrzymanie opinii będzie upoważniało podmiot do stosowania preferencyjnych regulacji przez okres 36 miesięcy, o ile w tym czasie nie dojdzie do istotnej zmiany okoliczności.

Organ będzie mógł odmówić wydania opinii w przypadku, gdy: warunki do zastosowania zwolnienia/stawki preferencyjnej nie zostały spełnione, istnieją uzasadnione wątpliwości co do zgodności ze stanem rzeczywistym dokumentacji dołączonej do wniosku lub oświadczenia podatnika o byciu beneficjentem, istnieją przypuszczenia że płatność dokonywana jest w celu uniknięcia opodatkowania, lub istnieją przypuszczenia, że podatnik nie prowadzi rzeczywistej działalności.

4. Jakie kroki należy podjąć?

Podmioty wypłacające nierezydentom należności podlegające podatkowi u źródła staną przed koniecznością weryfikacji podstawy stosowania preferencyjnych stawek podatku u źródła. W przypadku licznych transakcji z podmiotami zagranicznymi warto rozważyć przeprowadzenie audytu płatności zagranicznych, a nawet wprowadzenia dodatkowych procedur.

Skutki nowelizacji mogą przede wszystkim dotknąć podmioty stosujące w swych umowach z kontrahentami zagranicznymi tzw. klauzule gross – up, dla których dodatkowe obciążenia podatkowe oznaczają wyższy koszt całkowity nabywania usług zza granicy. Nie wiadomo również, jak sprawnie urzędy będą rozpatrywać wnioski o zwrot nadpłaconych kwot podatku.

Warto mieć również na uwadze obowiązek raportowania schematów podatkowych, czyli wszelkich procedur optymalizacji podatkowej, za które może być uznana chęć zastosowania dotychczasowych stawek podatkowych, zwłaszcza, że jedną z definicji schematu jest dążenie do obniżenia podstawy opodatkowania lub stosowanej stawki.