Tarcza Antykryzysowa – najważniejsze zmiany związane z rynkiem finansowym

Zmiana definicji pojęcia „Przeciwdziałanie Covid-19”

Dla dokonania oceny zakresu stosowania Ustawy niezbędne jest precyzyjne odniesienie przewidzianych w niej rozwiązań do kwestii związanych z „Przeciwdziałaniem COVID-19”, które to pojęcie przed wejściem w życie Ustawy nie obejmowało zwalczania skutków społeczno-gospodarczych epidemii. Dlatego warto zwrócić uwagę na zmianę zawartą w art. 1 pkt. 1) Ustawy ponieważ od dnia wejścia w życie Ustawy, także wszelkie czynności związane ze zwalczaniem skutków społeczno-gospodarczych choroby wywołanej wirusem SARS-CoV-2 wejdą w zakres tego pojęcia i będą, na warunkach określonych w regulacji, dopuszczalne, lub w inny sposób oddziaływać na sferę uprawnień podmiotów (np. dawać prawo do ubiegania się o określone w Ustawie ulgi oraz zwolnienia). 

Pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego

Ustawa wprowadza znaczące ograniczenie w zakresie możliwości pobierania od konsumentów wysokich pozaodsetkowych kosztów kredytu, ograniczając je odpowiednio:

1. dla kredytów konsumenckich o okresie spłaty nie krótszym niż 30 dni do wysokości obliczanej według wzoru:

MPKK ≤ (K × 15%) + (K × n/R × 6%)

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK – maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K – całkowitą kwotę kredytu,

n – okres spłaty wyrażony w dniach,

R – liczbę dni w roku.

2. dla kredytów konsumenckich o okresie spłaty krótszym niż 30 dni obliczanej według wzoru:

MPKK ≤ K x 5%

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK – maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K – całkowitą kwotę kredytu

Jednocześnie łączna kwota tych kosztów nie może przekroczyć, niezależnie od czasu trwania finansowania 45% kwoty kredytu. Oznacza to, że ustawodawca postanowił w sposób drastyczny ograniczyć te koszty w porównaniu z rozwiązaniami przewidzianymi w art. 36 a Ustawy o kredycie konsumenckim, gdzie wysokość kosztów zależna wyłącznie od kwoty kredytu została określona na 25%, a zależna od czasu trwania finansowania na 30% tej kwoty w skali roku, przy limicie 100% kwoty kredytu. Stanowi to niewątpliwie pomoc dla osób, które w związku z COVID-19 będą zmuszone szukać finansowania w instytucjach pożyczkowych, jednak spowoduje także spadek opłacalności tego rodzaju działalności, a w niektórych sytuacjach może doprowadzić do konieczności zaprzestania działalności przez niektóre firmy pożyczkowe, które dotychczas gwałtownie sprzeciwiały się dalszym propozycjom ograniczania wysokości tych kosztów. Rozwiązanie będzie obowiązywać przez 365 dni od dnia wejście w życie Ustawy, przy czym koszty określone zgodnie z obowiązującą aktualnie ustawą o kredycie konsumenckim będą mogły być pobierane wyłącznie za pozostały okres pozostający do spłaty kredytu.

Poręczenia i gwarancje BGK

Ustawa przewiduje, że w związku ze skutkami COVID-19 oraz z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom innym niż mali oraz mikroprzedsiębiorcy, BGK może na wniosek we własnym imieniu i na własny rachunek udzielać poręczeń oraz gwarancji spłaty kredytów do 80% pozostającej do spłaty kwoty kredytu, na określony termin oraz do kwoty z góry oznaczonej. Działalność ta może stanowić pomoc publiczną w rozumieniu odpowiednich przepisów ponieważ stanowi pomoc publiczną, mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Sekcji 3.1 Komunikatu Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz. Urz. UE C 91I z 20.03.2020, str. 1) i może być łączona z pomocą de minimis, udzielaną zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 1).

Zmiany warunków lub terminów spłaty kredytów oraz ubezpieczenia eksportowe

Zgodnie z Ustawą bank będzie mógł dokonać zmiany warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego na podstawie ustawy – Prawo bankowe lub pożyczki pieniężnej mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy jeżeli kredyt lub pożyczka zostały udzielone przed dniem 8 marca 2020, oraz zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r. Strony muszą uzgodnić warunki takiej zmiany, przy czym nie może ona powodować pogorszenia sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.

Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. otrzyma instrumenty umożliwiające m.in. objęcie ubezpieczeniem eksportowym także kredytów bankowych, pożyczek czy limitów kredytowych na wystawianie gwarancji lub akredytyw, co ma pomóc w powrocie polskich przedsiębiorców na rynki zagraniczne.